In vrijheid gevangen

Claudia van ctheworld.nl bezocht ons museum en bezocht hier de ervaringsreis. Hier was zij erg van onder de indruk. Daar schreef zij deze blog over.

“Je bestaat niet. Kijk in de spiegel.” De tekst op het Delfts blauwe tegeltje doet mijn wenkbrauwen fronsen. Ik draai om en kijk in de wandspiegel boven de schouw. Niemand. Een moment lijkt het alsof mijn keel wordt dichtgeknepen. Waar ben ik? Ik sta voor een spiegel en zie mijzelf niet. Zo voelt het dus om niet te bestaan.

Het Humanity House in Den Haag probeert je, tijdens een ervaringsreis van ongeveer drie kwartier, te laten voelen wat het is om te moeten vluchten. Daarna maak je – virtueel – kennis met acht vluchtelingen. Oorlog en conflicten lijken ver van ons verwijderd. We zien de beelden op tv en schakelen achteloos naar een ander kanaal. Na 75 jaar vrijheid lijkt vrede in Nederland vanzelfsprekend. In het Humanity House besef je, dat dit niet voor iedereen zo is.

Nadat ik met hulp van de gastvrouw ben ingecheckt, rolt mijn registratieformulier uit de printer. Ik neem het mee en loop de trap af. Mijn ervaringsreis is begonnen. Voorzichtig open ik de houten deur en stap in een kille ruimte. Mijn identiteitskaart valt door een brievenbus op de deurmat. Ik neem hem mee. Op de achtergrond loeien sirenes. Kinderen gillen op straat. Ik volg de pijlen. Via een kelder kom ik in een woonkamer. Op de grond ligt een stoel. Een omgestoten glas rode wijn. Speelkaarten zijn van de tafel gevallen. Mensen lijken in haast vertrokken te zijn. Op de radio worden inwoners van Den Haag verzocht zo snel mogelijk hun huis te verlaten. Ik ga verder. Een gevoel van desoriëntatie bekruipt mij. Onzekerheid. Waar ben ik? Wat zie ik? Stemmen die ik niet versta. Vreemde geluiden. Een vrachtwagen? Het tikken van een klok.

Na een verwarrende reis kom ik in een vertrek met kasten vol ordners. Door de luidsprekers klinkt een geruststellende stem: “Welkom bij het Rode Kruis. Je bent veilig. Je kunt je hier registreren, zodat jouw familie je terug kan vinden.” Op de tientallen mappen staan lettercombinaties in alfabetische volgorde. Ik ga automatisch op zoek naar het registratieformulier van mijn zus. Zij is al eerder in het Humanity House geweest, dus haar formulier moet hier ergens zijn. Blijkbaar doe je dat: meteen op zoek gaan naar familieleden. Ik vind haar registratieformulier en stop die van mij in dezelfde ordner. Wij zijn herenigd. Dit voelt goed. Mijn spieren ontspannen.

Met mijn identiteitskaart kom ik zonder problemen langs de douane. Mijn reis is volbracht. In het tweede deel van de tentoonstelling verwelkomen Yvonne, Akhrat, Lidija, Desbele, Bruce, Shaza, Aiham en Ram mij. Ze zijn uit verschillende delen van de wereld gevlucht naar Nederland. Ik kijk en luister naar hun verhalen. Ze zijn intens en raken mij. Yvonne Artis Shaw (1962) was haar leven niet zeker in Jamaica, vanwege haar seksuele geaardheid. Dit Caribische eiland geldt als één van de meest homofobe landen ter wereld. Bruce Cerew (1980) uit Nigeria is weggelopen van huis. Hij kwam op zijn twaalfde in Liberia terecht en werd daar getraind te vechten als kindsoldaat. De woorden van Lidija Zelovic (1970) uit voormalig Joegoslavië blijven in mijn gedachten hangen: “Oorlog is een soort gevangenis, waarna je je hele leven probeert eruit te komen.”

Na mijn museumbezoek slenter ik rond borreltijd door de straten van Den Haag. Het schemert. In de kroegen kletsen mensen met elkaar. Nederlandse gezelligheid. Onbezorgdheid. Vrede en vrijheid lijken zo gewoon. Onzichtbaar. Totdat ze er niet meer zijn.

Dit blog is ook te vinden op de site van Claudia.

© ctheworld.nl
Foto’s: Claudia van Dongen