Rampen & Conflicten: Tsjetsjenië. Burgeroorlog, 1999-2009

Land: Tsjetsjenië in Rusland
Periode: 1999-2009
Type conflict: Burgeroorlog
Conflict: Tsjetsjeense rebellen vechten voor hun onafhankelijkheid
Betrokken partijen: Rusland, Tsjetsjeense regering, rebellen, buitenlandse strijders
Geschat aantal slachtoffers: 100.000den doden en 200.000-350.000 vluchtelingen

Als het grote Sovjet-rijk in 1991 uiteenvalt, roept de zuidelijke republiek Tsjetsjenië de onafhankelijkheid uit. De poging van de Russen om het land weer bij Rusland te krijgen, mislukt. In deze Eerste Tsjetsjeense oorlog (1994-1996) vallen daarbij tienduizenden, zo niet honderdduizend doden. Na de vrede wordt de chaos groter. Krijgsheren, die rijk worden met ontvoeringen en criminele activiteiten, trekken steeds meer macht naar zich toe. In 1999 grijpt Rusland opnieuw in, dit keer keihard. Redenen zijn de aanslagen van Tsjetsjeense rebellen waarbij 300 Russen omkomen en de steun aan de islamitische opstand in hun buurland Dagestan. Drie jaar later keert de rust terug: Tsjetsjenië krijgt grote mate van zelfstandigheid. Rusland zorgt er wel voor dat een pro-Rusland persoon de macht behoudt. In 2009 leggen de opstandelingen hun wapens definitief neer.

Bij de inval in 1999 kammen Russische militairen hele dorpen en de hoofdstad Grozny uit op zoek naar ‘terroristen’. Tsjetsjeense mannen worden vermoord en vrouwen verkracht. Meer dan honderdduizend Tsjetsjenen vluchten. Duizenden mensen vinden de dood. Tsjetsjeense rebellen slaan keihard terug. Met aanslagen in Rusland zelf vragen zij wereldwijd aandacht voor hun situatie. Zij gijzelen theaterbezoekers en ziekenhuispatiënten, voor het oog van de camera’s. Het Russische leger onderhandelt niet en doodt kidnappers én onschuldige burgers. Het dieptepunt vindt plaats in de Russische stad Beslan. Tsjetsjeense terroristen gijzelen meer dan 1.100 kinderen en volwassenen in een school. Op de derde dag ontstaat er een schietpartij met de Russische veiligheidsdienst. Meer dan 334 mensen komen om het leven, onder wie 186 kinderen.