Traumaverwerking in Irak
In 2014 vervolgde IS een compleet volk, de Jezidi’s. Nu pas, na de terreur, het vluchten en het overleven, komen slachtoffers toe aan de verwerking van hun trauma’s.
Pas jaren later komen slachtoffers toe aan de verwerking van hun trauma’s. Alleen zijn er in Irak amper psychiaters en therapeuten. Cordaid heeft de eerste – en enige – GGZ-dienst geopend in Sinjar, de hoofdstad van de Jezidi’s.
In augustus 2014 veroverde IS Sinjar, de kleine hoofdstad van deze oeroude geloofsgemeenschap. 15 maanden later kwam er een einde aan de horrorbezetting. Anno 2019 zijn er 6000 mensen teruggekeerd naar het stadje, van de meer dan 80.000 die er woonden. In kapotte huizen, amper voorzieningen in de stad, in een streek die bezaaid is met massagraven. En in de bergachtige grensstreek met Syrië, iets verderop, zou IS zich nog steeds schuilhouden. Angst is hier nooit weggeweest. “Maar teruggaan is beter dan het eindeloze wachten in de hitte en de kou van een kamp”, zegt één van de terugkeerders.
Rampgebied
“De trauma’s komen nu pas naar boven bij de slachtoffers van IS. Na de crisis en het acute overleven”, zegt Hala Saba Jameel van het Cordaid-team in Irak. Hala leidt het gezondheidszorgprogramma van Cordaid in Irak. “Daarom wilden we nu psychosociale en psychiatrische hulp verlenen. Juist in dit rampgebied, waar gevluchte bewoners naar terugkeren.”
Ga er maar aan staan, een kleine GGZ afdeling opzetten in ex-IS gebied. In de hele streek van Sinjar tot Mosul – het zwaar gebombardeerde hart van het inmiddels ineengestorte Kalifaat – is niet meer dan een handvol psychiaters te vinden. Ze komen handen tekort en zijn zwaar onderbetaald. Geschoolde therapeuten? Vind je niet.
Bovendien staat het gebied nog steeds onder hoogspanning. Om de kilometer heb je hier gewapende controleposten. Het barst er van de rivaliserende milities. Bij elk transport, of het nou gaat om medicijnen, mensen of medisch materiaal, moet je maar hopen dat je door mag rijden. En later weer terug kunt.
Iedereen in Sinjar is een overlevende. Iedereen heeft een opeenstapeling van trauma’s te verwerken
Roeien met de riemen die je hebt
Maar het is gelukt. “We roeien met de riemen die we hebben”, zegt Hala. “Cordaid heeft maatschappelijk werkers opgeleid in Erbil, onze thuisbasis in de veilige Koerdische Regio van Irak. We verstrekken psychiatrische medicijnen. Onze mobiele teams in Sinjar gaan van deur tot deur, doen de eerste gesprekken en kijken waar steun bij traumaverwerking het grootst is. In het ziekenhuis, op de eerste verdieping, kunnen patiënten terecht voor groepssessies met andere overlevenden. En alles wat we hier doen, is gratis voor de patiënten. De meesten hebben immers hun baan verloren. Ze wonen in huizen die vaak of onaf zijn of nog steeds deels verwoest, jaren na de oorlog. Niets hebben ze.”
Lees hier het hele artikel van Cordaid over traumaverwerking in Irak.
© foto: Cordaid / Mickael Franci
