‘Academische vrijheid komt dictators slecht uit'
De Venezolaanse hoogleraar mensenrechten David Gómez Gamboa pleit voor officiële bescherming. “Academische vrijheid moet als mensenrecht worden erkend.”
Onlangs schreef OneWorld een artikel over academische vrijheid. Terwijl in Nederland stemmen opgaan om beter naar experts te luisteren, komen experts in veel landen vaak niet eens aan het woord.
Afgelopen januari was David Gómez Gamboa een van de sprekers tijdens het programma Ode aan de uitzonderlijke activisten bij Humanity House. Hij vertelde over zijn werk als mensenrechtenactivist in Venezuela en over zijn tijdelijke verblijf in Nederland door Shelter City.
Er waren lezingen, bijeenkomsten, gastlessen en een filmvertoning gepland, voor zijn verblijf in Nederland. Het liep anders. David Gómez Gamboa arriveerde eind februari, vlak voor de Nederlandse coronauitbraak, en alles werd geannuleerd. Maar hij klaagt niet, benadrukt de Venezolaanse hoogleraar mensenrechten.
Hij heeft alsnog veel te doen. Samen met mensenrechtenorganisatie Peace Brigades International organiseert Gómez Gamboa online activiteiten om de crisis in Venezuela en ‘zijn’ thema, academische vrijheid, onder de aandacht te brengen. En hij kan – met de hele dag stroom en werkend internet – in alle rust schrijven. Een ongekende luxe voor iemand uit Maracaibo, na Caracas de grootste stad van Venezuela.
'De Venezolaanse regering gebruikt de coronacrisis als excuus voor de ingestorte staat van het land.'
Het afgelopen jaar was acht uur elektriciteit per dag daar eerder regel dan uitzondering. Sinds de dood van de socialistische partijleider Hugo Chávez in 2013 en het aantreden van zijn opvolger Nicolás Maduro, verkeert het land in crisis. De afhankelijkheid van de (steeds verder dalende) olieopbrengsten in combinatie met hoge overheidsuitgaven bleken al langer onhoudbaar en de economie stortte volledig in. Inmiddels zijn er grote tekorten – aan brandstof, drinkwater en medicijnen – en ligt de gezondheidszorg nagenoeg stil.
President Maduro ontkende aanvankelijk dat covid-19 Venezuela had bereikt. Journalisten en een arts die berichtten over de eerste besmettingen, werden bedreigd en gezocht wegens het ‘in gevaar brengen van de nationale veiligheid’. Sinds 17 maart heerst er een lockdown en grijpt de regering corona juist aan als excuus voor de ingestorte staat van het land, en om maatregelen die burgers moeten controleren makkelijker door te drukken. “Zo’n excuus om mensen thuis te houden, dat wil een autoritair regime als dat van Maduro juist.”
“Deze regering is een dictatuur vermomd als democratie”, zegt Gómez Gamboa, en in die zin niet te vergelijken met de dictaturen van Latijns-Amerika uit de jaren 70 en 90. Deze regering gaat niet per se onwettig te werk, maar heeft in de twintig jaar dat zij nu aan de macht is, de wetten aangepast aan het eigen beleid. Een gemene deler daarvan, zegt hij: mensen gedeisd houden. De bevolking weghouden van informatie. “We hebben nauwelijks toegang tot cijfers en statistieken.” Dus hoeveel coronabesmettingen Venezuela intussen heeft? Hij weet het niet.
Het hele interview met David Gómez Gamboa lees je hier via OneWorld.
