In augustus 2017 schreven honderden robotica-pioniers een open brief aan de Verenigde Naties. Ze maken zich grote zorgen over de toekomst van oorlogsvoering waarin autonome wapensystemen een steeds grotere rol gaan spelen. Ze riepen de Verenigde Naties op tot actie en regulering. Nu Nederland in de Veiligheidsraad zit, onderzoekt de Alternatieve Veiligheidsraad de kwestie en geeft advies aan Sebastian Reyn, hoofddirecteur beleid bij het Ministerie van Defensie.
Hoe moet Nederland zich opstellen binnen de VN-discussie over robotisering? Hoe blijft de mens in controle, ondanks de toenemende afhankelijkheid van technologie? En wie schatten we humaner in: mens of robot?
Omdat politieke keuzes niet alleen door politici gemaakt moeten worden, roepen we de Alternatieve Veiligheidsraad bij elkaar. Deze raad wordt gevormd door schaakmeester David Levy, Miriam Struyk van Pax, Commodore Frans Osinga, filosoof Sabine Roeser en het publiek. Gezamenlijk buigen deze leden zich over de morele, politieke en technologische vragen die de robotisering van oorlog met zich meebrengt. Het Nationale Theater zorgt voor een theatrale interventie.
Let op: dit programma vindt plaats bij onze buren Het Paard.
Over de leden
Ontvanger van de adviezen: Sebastian Reyn. Sinds 1995 werkt Sebastian voor het Ministerie van Defensie. Sinds januari 2018 is hij hoofddirecteur beleid. Zijn directie is verantwoordelijk voor al het beleid en voor de politiekbestuurlijke ondersteuning van de minister. Hiervoor was Sebastian directeur strategie, beleid en innovatie.
Zetel 1: Het publiek. Aan de hand van stellingen wordt de mening in de zaal gepeild. Wie schat het publiek humaner in: robot of mens? En is de mens nog in controle over technologische vernieuwingen?
Zetel 2: Frans Osinga. Commodore prof. dr. Frans Osinga is hoogleraar Militair Operationele Wetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie. Hij analyseert de inzet van autonome wapens vanuit een militair perspectief en maakt een balans op van de diverse voor en tegen argumenten.
Zetel 3: David Levy. Internationaal schaakmeester David Levy schreef meer dan veertig boeken over schaken en computers. Via deze unieke combinatie van expertises onderzoekt hij de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie. In 1968 opperde David ‘The Levy Challenge’: hij zou binnen tien jaar niet verslagen worden in een schaakwedstrijd door computersoftware. Pas in 1989 won een computer van hem. Wat heeft dit hem geleerd over de snelheid van de ontwikkeling binnen kunstmatige intelligentie? Hoe kunnen we als mensen toch in controle blijven over dit proces?
Zetel 4: Miriam Struyk. Miriam Struyk is programmadirecteur Veiligheid en Ontwapening bij vredesorganisatie Pax. Zij maakt zich grote zorgen over de robotisering van oorlog en wil daarom dat er een verdrag komt waarin vastligt wat betekenisvolle menselijke controle is. Ze praat hierover binnen VN-verband. Hoe denkt zij dat staten het proces van robotisering moeten reguleren?
Zetel 5: Sabine Roeser. Filosoof Sabine Roeser is hoogleraar en hoofd van de sectie Ethiek en Techniekfilosofie aan de TU Delft. Zij onderzoekt hoe morele emoties binnen de samenleving – zoals angst – een constructieve rol kunnen spelen in politieke beslissingen over risicovolle technologieën. Op welke morele inzichten kunnen emoties ten aanzien van autonome wapens ons wijzen? En hoe kan het Nederlandse Ministerie van Defensie deze inzichten meenemen in het beleid?
Moderator is Roos Abelman van BNR nieuwsradio.
Theater & Kunst
Speciaal voor dit programma wordt Machina Ludens, een grote interactieve robot van kunstenaar Freerk Wieringa opgebouwd op het podium. Deze Ironman-achtige robot reageert op de aanwezigheid van de toeschouwer. Dus loop op tijd de zaal in en zie hoe hij op jou reageert. Maar pas op: als je je gedrag niet aanpast, wordt de robot boos.
Het Nationale Theater – Het Humanoid Manifest
Regie & tekst: Noël Fischer.
Spel: Willemijn Zevenhuijzen
Om zijn handen in onschuld te kunnen wassen, laat de Mens de Robot het vuile werk opknappen. Maar waar ligt de grens tussen emotioneel bewust- en onbewustzijn? Hoog tijd om op te komen voor de robotrechten. Artistiek leider van NTjong Noël Fischer (Lord of the flies, Het schaap Veronica, Robotje) schrijft Het Humanoid Manifest.
Over dit programma
De Alternatieve Veiligheidsraad is een programmareeks van het Humanity House i.s.m. Het Nationale Theater en Instituut Clingendael. Opgezet vanuit de overtuiging dat gesprekken over internationale vrede & veiligheid breed gevoerd moeten worden. Partners zijn: vfonds, het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Fonds 1818, Vrij Nederland en Just Peace.
Praat mee en blijf op de hoogte via het Facebook-evenement.