4 mei: omgekomen vluchtelingen wel of niet herdenken?
Het initiatief om tijdens de Dodenherdenking ook stil te staan bij omgekomen bootvluchtelingen, valt niet bij iedereen in goede aarde.
3000 kruisen voor omgekomen migranten
Op het Rembrandtplein in Amsterdam komen op 4 mei tussen 18.00 uur en 20.30 uur 3000 witte papieren kruisen van ongeveer tien bij twintig centimeter te staan. De kruisen staan voor elke gebeurtenis waarbij migranten stierven tijdens een poging Europa te bereiken. Initiatiefnemer Rikko Voorberg wil hiermee de officiële Dodenherdenking “niet ‘kapen’, maar het werkelijk herdenken van de gruwelijkheden toen moet effect hebben op ons handelen nu”. Volgens hem wordt er bij de herdenking op het Rembrandtplein verder niets bijzonders gedaan. “We zijn er gewoon en luisteren met een klein radiootje naar de herdenking op de Dam.”
De stille tocht die op 4 mei van de Stopera naar de Dam voert, komt langs de kruisen op het Rembrandtplein. Voorberg vindt het een mooie verdieping, maar daar denken velen anders over. Zo schrijft het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) op haar website: “Het almaar verbreden van de Nationale Dodenherdenking leidt ertoe dat allerlei leed op een grote hoop wordt gegooid. Uiteindelijk is het dan voor niemand meer duidelijk waar het op 4 mei eigenlijk om gaat. Wie alles wil herdenken, herdenkt uiteindelijk niets.”
Wie alles wil herdenken, herdenkt uiteindelijk niets.
Ook het Nationaal Comité 4 en 5 mei vindt dat er andere dagen in het jaar zijn waarin aandacht wordt gevraagd voor dit “belangrijke internationale probleem”, zoals de Dag van de Rechten van de Mens en de Internationale Dag van de Vluchteling.
Voorberg en het CIDI hebben met elkaar gesproken. Voorberg heeft begrip voor het standpunt van het CIDI, maar is niet van plan zijn herdenking te verplaatsen naar een andere datum. “Op 4 mei herdenken we dat we onze vrijheid niet gratis hebben gekregen. Ik vind dat we daarbij ook moeten beseffen dat er nog steeds mensen slachtoffer worden van onze vrijheid, bedoeld of onbedoeld.”
Omdat boze woorden langzaam overgingen in boze daden hebben we besloten, met pijn in het hart, om ons initiatief aan te passen.
UPDATE 4 MEI
De herdenking op het Rembrandtplein is op het laatste moment toch afgeblazen. “We kregen echter zoveel verbale en fysieke tegenwerking dat we besloten hebben deze herdenking niet te laten doorgaan” zegt Matthijs Jasperse, oprichter van Whocares. Hij stuurde een open brief naar de pers; daaruit de onderstaande quotes.
“Waar we ons gevoel van verantwoordelijkheid met liefde en respect een plek wilden geven, raakten we een open zenuw. Veel burgers maar ook belangenorganisaties hebben ons in niet mis te verstane woorden aangegeven dat dat helemaal niet mag, zómaar iedereen herdenken. En dat er op 4 mei alleen ruimte is voor denken aan de slachtoffers van toen.
Omdat boze woorden langzaam overgingen in boze daden hebben we besloten, met pijn in het hart, om ons initiatief aan te passen. We komen samen met alle betrokkenen om de ceremonie te volgen en ons af te vragen wat er de afgelopen dagen in vredesnaam is gebeurd.”
