Door de ogen van: Monica Tabengwa

Monica Tabengwa is een bevlogen voorvechter van LHBT-rechten. Ze werkt bij Hivos als programmamanager aan een nieuw initiatief om de positie van LHBT’ers in vijf grote Afrikaanse steden te verbeteren. Ze hoopt met het Strong in Diversity – Bold on Inclusion-programma grote successen voor de LHBT-gemeenschap te bereiken.

Volgens velen zijn haar werk en inzet een inspiratie voor jonge generaties activisten en LHBTI’s. In de meer dan twintig jaar dat ze actief is als mensenrechtenactivist, heeft Monica talloze jonge mensen begeleid. Ze hielp hen bij het ontwikkelen van strategieën om samen nog effectiever te kunnen vechten voor gelijkheid en inclusiviteit.

In meer dan 32 Afrikaanse landen is ‘homoseksueel gedrag’ strafbaar. In sommige landen, zoals Nigeria, kunnen familieleden en vrienden vervolgd worden voor ‘medeplichtigheid’ aan homoseksuele relaties. Deze wetten voeden een cultuur van discriminatie en mensenrechtenschendingen. Als resultaat lijden Afrikaanse LHBT’ers vaak onder intolerantie, discriminatie en in sommige gevallen zelfs geweld.

Monica werd advocaat en deed veel pro bono zaken. ‘Ik vond het schokkend hoeveel meisjes en vrouwen verkracht worden en daar vervolgens ook nog de schuld van krijgen. Ook zag ik dat LHBT’s vaak te maken hebben met homofobie en geweld. In sommige gevallen doet de politie zelfs mee aan de discriminatie tegen LHBT’s. Ongegronde arrestaties, martelingen en afpersing zijn aan de orde van de dag, terwijl de daders vrijuit gaan.’

Mensen beseffen niet hoe hun intolerantie de levens beïnvloedt van de mensen die zij stigmatiseren. Naast dat LHTB’ers moeten leven met discriminatie, zijn zij ook kwetsbaar voor ziekten, verslavingen, geweld en geestelijke gezondheidsproblemen

Monica Tabengwa is het gelukt beetje bij beetje haar droom te realiseren. De decriminalisering van relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht speelde daarbij voor haar een steeds belangrijkere rol. Zowel in haar eigen Botswana als in heel Afrika. Volgens Monica is het officieel erkennen van relaties een essentiële stap naar de volledige acceptatie van LHBTI’s in de samenleving.

Monica werkte jarenlang samen met LEGABIBO (Lesbians, Gays and Bisexuals of Botswana) als mentor en vertegenwoordiger. Het was haar droom om op een dag homoseksualiteit gedecriminaliseerd te zien worden zodat LHBT’ers op alle manieren gelijkwaardig zouden worden behandeld.

In 2015 kwam het eerste succes voor LEGABIBO. Na veel moeite werd de organisatie eindelijk wettelijk erkend en was het mogelijk om formeel geregistreerd te worden. Monica is er trots op dat haar organisatie nu het voortouw neemt in een juridische zaak om de decriminalisering van ‘homoseksueel gedrag’ in Botswana voor elkaar te krijgen. De zaak is al behandeld en rechters zullen in juni uitspraak doen.

We moeten het ook hebben over toegang tot gezondheidszorg en over school. Jongeren moeten op school kunnen blijven en beschermd worden door wetten die discriminatie verbieden

Monica geeft toe dat de stappen die zij heeft kunnen zetten in Botswana niet eenvoudig te kopiëren zijn naar andere gebieden. Tegelijkertijd is ze ervan overtuigd dat er grote stappen mogelijk zijn. Volgens haar moeten mensen bewust worden gemaakt van de diepe en langdurige gevolgen die intolerantie veroorzaakt.

Monica wil het gesprek over gelijkheid verruimen. “We moeten het ook hebben over toegang tot gezondheidszorg en over school. Jongeren moeten op school kunnen blijven en beschermd worden door wetten die discriminatie verbieden. Pesten mag niet worden toegestaan. Mensen moeten in staat zijn een baan te vinden. Die kansen mogen hen niet ontnomen worden vanwege de manier waarop ze zichzelf identificeren of uiten.”

Monica Tabengwa is september 2019 door de Other Foudation geëerd voor haar belangrijke werk als LHBTI-activist. Tijdens een evenement in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg kreeg Monica erkenning voor haar jarenlange bijdrage aan de versterking van LHBTI-bewegingen in Afrika.