Rampen & Conflicten: Rwanda. Genocide, 1994

Land: Rwanda
Periode: 1994
Type conflict: Etnisch conflict
Conflict: Extremistische (Hutu)groepen roepen op tot het uitroeien van hun Tutsi-landgenoten en gematigde Hutu.
Betrokken partijen: Hutu (85%), Tutsi (14%) en Twa (1%), Hutu-regering, rebellenbewegingen, Frankrijk, Verenigde Naties
Geschatte aantal slachtoffers: 800.000 Rwandezen worden vermoord. Miljoenen gaan op de vlucht

In april 1994 wordt het vliegtuig met de Hutu-president uit de lucht geschoten. Binnen 24 uur beginnen twee Hutu-extremistische groepen met het uitroeien van hun Tutsi-landgenoten. Er ligt een duidelijk plan achter de volkerenmoord (genocide). Al maanden verzamelen Hutu-extremisten in het geheim wapens. Er zijn lijsten met namen van mensen die vermoord moeten worden. Via de radio roepen Hutu-extremisten op hun landgenoten ‘als kakkerlakken te vernietigen’. 100 Dagen later hebben zij 800.000 Tutsi én gematigde Hutu vermoord. De internationale gemeenschap kijkt ernaar en is niet in staat om in te grijpen. Tutsi-rebellen die in buurland Oeganda leven, verjagen na drie maanden de extremistische Hutu. Twintig jaar later is Rwanda een rustig en economisch snelgroeiend land.

Na de volkerenmoord in 1994 ontstaat er grote chaos van vluchtelingen. Burgers vluchten voor het Hutu-geweld. Burgers vluchten uit angst voor wraakacties van de Tutsi-rebellen. En burgers vluchten voor het geweld tussen de twee partijen. Onder de vluchtelingen bevinden zich ook de Hutu-extremisten. Zij proberen vanuit Oost-Congo Rwanda weer binnen te vallen. De nieuwe Tutsi-regering slaat terug door in Congo eigen gewapende groepen te steunen. Ook het Congolese leger mengt zich in de strijd. En de Verenigde Naties sturen militairen om de burgers tegen het geweld te beschermen. Congolezen, met name vrouwen en kinderen, hebben het meest te lijden onder de gruweldaden van gewapende bendes. De oorlog wordt gefinancierd met de (illegale) verdiensten van de export van Congo’s grondstoffen.

Eeuwenlang overheerst de Tutu minderheid (14%) de Hutu meerderheid (85%). Tutsi zijn traditioneel veehouders. Hutu zijn als landbouwers onderdanig aan de Tutsi. Gemengde huwelijken zijn verboden. In 1931 stellen de Belgische koloniale bestuurders zelfs voor om de volksgroep (Tutsi of Hutu) op de identiteitskaarten te vermelden. De vermelding van de etnische afkomst op de paspoorten is tijdens de genocide van 1994 gebruikt om mensen al dan niet te vermoorden.
In 1959 komen de Hutu in opstand tegen de Tutsi. Na massale moordpartijen grijpen zij de macht. In de jaren daarna zijn er nog veel gevechten. In 1994 voeren extremistische Hutu hun plan uit om alle Tutsi voor eens en voor altijd uit te roeien.