Rampen & Conflicten: Oekraïne. Krimcrisis, 2014

Land: Oekraïne (de Krim)
Periode: 2014
Type conflict: politieke crisis en annexatie van de Krim door Rusland
Conflict: pro-Europese oppositie verjaagt pro-Russische president en neemt de macht over in Oekraïne. Etnische Russen op de Krim komen in verzet waarna Rusland het gebied annexeert
Betrokken partijen: Oekraïne, burgers, Rusland, VN, EU
Geschat aantal slachtoffers: ca. 2.500 doden en 730.000 vluchtelingen, 117.000 vluchtelingen binnen Oekraïne

In de 20e eeuw maken twee landen de dienst uit in de wereld: de Verenigde Staten en de Sovjet Unie. De Sovjet Unie is formeel geen land maar een unie van onafhankelijke republieken. Maar omdat de unie strak geleid wordt vanuit de Russische hoofdstad Moskou spreekt men dan vaak toch over Rusland. Oekraïne is in die tijd een van de vijftien republieken. In 1954 geeft de leider van de Sovjet Unie, Nikita Chroesjtsjov, het Russische schiereiland de Krim aan Oekraïne. In 1991 valt de Sovjet Unie uit elkaar en Oekraïne roept na een referendum de onafhankelijkheid uit.

In de jonge staat heerst sinds haar ontstaan een oost-west machtsstrijd: hoort Oekraïne bij Europa of toch meer bij Rusland? Die strijd escaleert in 2014. Na protesten van pro-Europese oppositiepartijen ontvlucht de pro-Russische president Janoekovitsj het land en neemt een pro-Europese regering de macht over. Op de Krim, een deel van Oekraïne, wonen veel Russen. En zij willen zich juist aansluiten bij Rusland. Nu breken daar opstanden uit. Buurland Rusland besluit troepen te sturen en omsingelt legerbases en luchthavens. In maart wordt in een referendum op de Krim besloten dat het bij Rusland gaat horen. Daarop annexeert Rusland de Krim. Op 18 maart 2014 verklaart Rusland dat de Krim voortaan deel uitmaakt van de Russische federatie. Buiten Rusland erkent alleen Wit-Rusland deze aansluiting.

Er begint een periode van grote spanningen in de regio. Ook andere pro-Russische gebieden in Oekraïne willen zich met geweld afscheiden. Deze door Rusland gesteunde separatisten vinden het Oekraïense leger tegenover zich. In februari 2015 tekenen de strijdende partijen een wapenstilstand. Het geweld is dan niet helemaal voorbij maar wordt wel minder hevig.